ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΥΘΗΡΩΝ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ 6 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022
Ἐν Κυθήροις τῇ 4ῃ Μαρτίου 2022 Ἀριθ. Πρωτ.: 79
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί
τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
«…Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ
ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν
ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας
τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»
(Εὐχή Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά˙
Εὐλογημένη, εἰρηνική, χαριτοφόρος καί καλλίκαρπος ἄς εἶναι ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή!
Ἀπό αὔριον, Καθαρά Δευτέρα, ἀνοίγεται τό ἱερό «στάδιον τῶν ἀρετῶν» τῆς ἱερᾶς αὐτῆς καί κατανυκτικῆς περιόδου καί ἡ Ἁγία μας Ὀρθόδοξος Καθολική Ἐκκλησία δίδει τό σύνθημα τοῦ ἀγῶνος λέγουσα˙«…οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε, ἀναζωσάμενοι τόν καλόν τῆς Νηστείας ἀγῶνα˙ οἱ γάρ νομίμως ἀθλοῦντες, δικαίως στεφανοῦνται…».
Μέγα τό πνευματικόν σκάμμα τῆς νηστίμου αὐτῆς ἱερᾶς περιόδου, δριμεῖς οἱ ἀγῶνες, πολλαπλῆ ἡ ὠφέλεια, μέγιστα καί οὐράνια τά ἔπαθλα. Ἑπτά αἱ ἑβδομάδες τῶν Νηστειῶν, μαζί μέ τήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάδα. Πέντε οἱ Κυριακές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί ἕκτη ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων μᾶς δίδουν ἡ κάθε μία τό ἰδικό της πνευματικό μήνυμα.
Ἡ διπλῆ νηστεία, πνευματική καί σωματική, ἡ μετάνοια, ἡ κάθαρσις ἀπό τά πάθη, ἡ κατάνυξις τῆς καρδίας, ἡ ταπεινοφροσύνη, ἡ αὐτογνωσία, ἡ αὐτομεμψία, ἡ συμμετοχή εἰς τήν λατρευτική καί Μυστηριακή ζωή τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας εἶναι τά μέσα καί τά πνευματικά ἐργαλεῖα αὐτῆς τῆς ἁγίας περιόδου ἰδιαιτέρως, ἀλλά καί τῆς ἐν γένει χριστιανικῆς μας ζωῆς.
Διά νά ἐπιτύχῃ καί εὐοδωθῇ, ὅμως, ὁ πνευματικός μας αὐτός ἀγώνας εἶναι ἀνάγκη νά ζητήσωμε ἀπό τόν Κύριο καί Θεόν μας αὐτό τό ὁποῖο ὑποδεικνύει ὁ νηπτικός Πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας Ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος εἰς τήν εὐχήν, τήν ὁποία προετάξαμε. «Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου». Ἐάν, δηλαδή, δέν λάβωμεν ὡς θεῖο δῶρο τήν αὐτογνωσία καί αὐτομεμψία καί ἄν ἀντί τούτου κρίνωμεν καί κατακρίνωμεν τόν ἀδελφόν μας, δέν θά ἴδωμεν καί δέν θά βιώσωμεν τήν κατά Θεόν προκοπήν.
Ἀλλά διά νά κατορθωθῇ τό σπουδαῖο ἐπίτευγμα τῆς αὐτογνωσίας καί τῆς ἀποφυγῆς τοῦ σοβαροῦ ἁμαρτήματος τῆς κατακρίσεως τῶν ἄλλων εἶναι ἀπαραίτητο νά δεχθοῦμε τά θεῖα δωρήματα τοῦ Παναγίου Πνεύματος, τά ὁποῖα καταγράφει ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ εἰς τήν προηγούμενη πρότασι τῆς θεσπεσίας αὐτῆς εὐχῆς· «Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ». Οἱ βασικές αὐτές ἀρετές τῆς σωφροσύνης (ἠθικῆς καθαρότητος), τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς ὑπομονῆς καί τῆς ἀγάπης πηγάζουν ἀπό τήν ἐντός ἡμῶν παρουσίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅταν ἔρχεται καί σκηνώνῃ εἰς τήν ὕπαρξιν τοῦ ἀνθρώπου τό Πανάγιον Πνεῦμα δωροφορεῖ εἰς τόν πιστόν Χριστιανόν τά ἐν λόγῳ θεῖα δωρήματα, τά ὁποῖα μόλις ἐμνημονεύσαμε.
Ὅμως, βασική καί ἀπαραίτητη προϋπόθεσις διά νά κατευθυνθῇ καί ἀνυψωθῇ ἡ προσευχή μας ὡς θυμίαμα ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν εἶναι ἀπαραίτητη ἡ συγχώρησις καί ἡ συγγνώμη, τήν ὁποία δίδομεν εἰς τούς συνανθρώπους μας, οἱ ὁποῖοι τυχόν μᾶς ἐπίκραναν ἤ ἀδίκησαν καί ἐσυκοφάντησαν, ἀλλά καί λαμβάνομεν ἀπό ὅσους ἐμεῖς ἀδικήσαμε καί ἐβλάψαμε μέ διαφόρους τρόπους. Εἰς τήν Κυριακήν προσευχήν, τό γνωστό εἰς ὅλους μας «Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς…», ἡ ὁποία εἶναι θεοδίδακτη καί πρότυπον συνοπτικῆς προσευχῆς, λέγομεν κατά τήν ὑπόδειξιν τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας· «…καί ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν». Ὅταν ἡ καρδία μας εἶναι «παγωμένη» ἐξ αἰτίας τῶν δυσαρέστων σχέσεων καί τῆς ψυχρότητός μας μέ ἀνθρώπους τοῦ περιβάλλοντός μας, ἡ προσευχή μας δέν εἶναι θεάρεστη καί εὐπρόσδεκτη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁμιλῶν διά τήν συγγνώμην καί τήν συγχώρησιν,συμβουλεύει τά ἑξῆς (τά μεταφέρουμε εἰς τήν ἁπλῆν γλῶσσα)· «Σκέψου, πόσα σοῦ συγχώρησε ὁ Θεός, πῶς ἐσύ σώθηκες μέ τήν Χάριν Του. Καί μιμήσου τόν Κύριο. Νά εἴμαστε φιλεύσπλαγχνοι. Νά παρέχωμε συγγνώμη σέ ὅσους νομίζουμε ὅτι μᾶς ἔβλαψαν» (Ε.Π.Ε. 24, 150).
Σέ ἄλλο σημεῖο συνιστᾷ ὁ Ἱερός Χρυσόστομος: «Δέν ἠμπορεῖς νά περιφρονήσῃς τά χρήματα; Δέν ἠμπορεῖς νά προσφέρῃς τά ὑπάρχοντά σου δι’ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη; Δέν ἠμπορεῖς νά κάμῃς ἕνα καλό; Μά τοὐλάχιστον, δέν ἠμπορεῖς νά συγχωρήσῃς αὐτόν, πού σέ ἀδίκησε; Σέ ἐλύπησε ὁ τάδε καί σέ ἔβρισε; Ἀλλά σκέψου, ὅτι τέτοια ἔχεις κάμη καί σύ πολλά σέ ἄλλους, ἀκόμη καί στόν Κύριο. Καί ἄν τό σκεφθῆς αὐτό, τότε θά ἀφήσῃς ὅ,τι σοῦ ἔχουν κάμη ἄλλοι καί θά τούς συγχωρήσῃς» (Ε.Π.Ε. 24, 156).
«Μέ κάθε τρόπο νά σπεύδωμε νά καθαρίσωμε τόν ρύπο τῆς ψυχῆς μας μέ τήν μετάνοια, μέ τά δάκρυα, μέ τίς προσευχές, μέ τήν ἐλεημοσύνη. Νά γνωρίζῃς ὅτι καμμία συγγνώμη δέν ὑπάρχει ἀπό τόν Κύριο στόν ἄνθρωπο πού δέν κάμνει ἐλεημοσύνη» (Ε.Π.Ε. 25, 324).
Καί διά τό φοβερό πάθος τῆς μνησικακίας σημειώνει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. «Μή μνησικακήσῃς, ὦ ἄνθρωπε. Ὅλοι εἴμαστε δοῦλοι τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου, ὁ ὁποῖος ἐπάνω ἀπό τόν Σταυρό ἔλεγε: «Πάτερ ἄφες αὐτοῖς, οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσιν» (Λουκ. κγ’ 34) (Ε.Π.Ε. 33, 94).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος μᾶς ἐδίδαξε μέ τήν κατανυκτική του εὐχή νά ζητᾶμε τό θεῖον δώρημα «τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά (τά ἡμέτερα) πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μας», ἀφοῦ πρηγουμένως ζητήσωμε καί λάβωμε ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα τό θεϊκό χάρισμα τῆς σωφροσύνης, τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς ὑπομονῆς καί τῆς ἀγάπης ὡς πνευματικό μας ὑπόστρωμα. Ἡ αὐτογνωσία καί ἡ αὐτομεμψία, μαζί μέ τήν καταπολέμησι τοῦ πάθους τῆς κατακρίσεως θά μᾶς βοηθήσουν τά μέγιστα νά στραφοῦμε πρός τόν ἔσω ἄνθρωπον, νά ἀποκτήσωμε τήν ἁγιοπνευματική ἐσωστρέφεια καί «ὅσον τό ἐξ ἡμῶν νά εἰρηνεύωμεν μετά πάντων ἀνθρώπων» (πρβλ. Ρωμ. ιβ’ 18). Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ θά εἰρηνεύῃ τήν ζωήν μας καί θά μᾶς χαρίζῃ τόν γλυκύτατο αὐτό καρπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Καί ὁ μελίρρυτος ποταμός τῆς σοφίας Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς ἐδίδαξε καί μᾶς ἐνουθέτησε διά τήν ἀξία, τήν δύναμιν καί τά ἀγαθά ἀποτελέσματα τῆς συγγνώμης καί τῆς συγχωρήσεως τῶν συνανθρώπων μας.
Ἀμφότεροι οἱ Ἅγιοι αὐτοί τοῦ Θεοῦ μᾶς δίδουν τά κατάλληλα ἐναύσματα διά νά ἀγωνισθοῦμε θεοφιλῶς εἰς «τό στάδιον τῶν ἀρετῶν» τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τά ἀγωνίσματα αὐτά θά εἶναι θεάρεστα καί λυσιτελῆ εἰς τάς δυσκόλους περιστάσεις πού διερχόμεθα ἐξ αἰτίας τῆς ἐπιδράσεως τῆς ἐπιδημίας τοῦ μεταλλαγμένου ἰοῦ στή ζωή μας μέ τίς δυσάρεστες συνέπειες τοῦ πράγματος.
Μᾶς ὁπλίζουν πνευματικά μέ τήν πίστι, τήν ἐλπίδα, τήν ὑπομονή καί τήν προσευχή διά νά μή κλονιζώμεθα εἰς τόν προκείμενο ἀγῶνα. Ἀλλά καί μᾶς διδάσκουν νά μή κρίνωμε καί κατακρίνωμε, οὔτε νά διαπληκτιζώμεθα καί νά ἀντιμαχώμεθα μέ τούς συμπολίτες μας πού τυχόν ἔχουν διαφορετική ἀντιμετώπισι τῶν θεμάτων τῆς ἐπιδημίας αὐτῆς. Ὡς Χριστιανοί ἐνδείκνυται νά ἔχωμε τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. «Ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν». Καί ἐφ’ ὅσον ἔχομεν «τόν Χριστόν κατοικοῦντα καί μένοντα» ἐντός ἡμῶν «τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἤ στεναχωρία ἤ διωγμός ἤ λιμός (πεῖνα) ἤ γυμνότης ἤ κίνδυνος ἤ μάχαιρα;» λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Ρωμ. η’ 35).
Εὔχομαι θερμῶς εἰς ὅλους σας, ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί Χριστιανοί, καλόν καί ἐπιτυχῆ ἀγῶνα κατά τοῦ ἐν ἡμῖν ἐμπαθοῦς ἀνθρώπου, κατά τοῦ κοσμικοῦ φρονήματος καί τοῦ κόσμου τῆς ἁμαρτίας καί κατά τοῦ ἀρχεκάκου διαβόλου καί τῶν πονηρῶν πνευμάτων.
Ἐγκαρδίως εὔχομαι καί προσεύχομαι διά τήν κατάπαυσιν τοῦ πυρός, τήν ὁσονούπω ἐκεχειρία μεταξύ τῶν ἀλληλοσπαρασσομένων ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τοῦ βορρᾶ καί τήν εἰρήνευσιν τῆς ἐκεῖσε περιοχῆς.
Καί ἐπί τούτοις, εὐχόμενος καί αὖθις ἐκ μέσης καρδίας εἰρηνικήν, εὐλογημένην καί χαριτόδωρον τήν ἱεράν καί κατανυκτικήν περίοδον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, διατελῶ,
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων Σεραφείμ
Υ/Σ Ἡ παροῦσα Ἐγκύκλιος νά ἀναγνωσθῇ εὐκρινῶς κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς (6 Μαρτίου 2022) ἤ τοῦ Σαββάτου τῆς Τυρινῆς (5 Μαρτίου 2022). Νά ἀνακοινωθῇ δέ ὅτι τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς, ὥρα 6 μ.μ., θά τελεσθῇ ὁ πρῶτος Κατανυκτικός Ἑσπερινός τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Μυρτιδίων.