Τι σημαίνει η λέξη εκκλησία, όχι ετυμολογικά αλλά οντολογικά και
πραγματικά, στη ζωή μας;
Συνήθως όταν λέμε ότι θα πάμε εκκλησία έχουμε
στο μυαλό μας το κτίσμα για να προσδιορίσουμε το προορισμό μας, ενώ αυτό
είναι λάθος. Το κτίσμα ονομάζεται ναός, ενώ εκκλησία είναι κάτι άλλο
βαθύτερο.
Με τον όρο λοιπόν εκκλησία εννοούμε τον Ιερό Θεανθρώπινο οργανισμό που έχει σαν Δεσπότη, Βασιλιά
και κεφαλή τον Ιησού Χριστό και περιλαμβάνει το σύνολο των ανθρώπων που
έχουν αποδεχτεί την Χριστιανική πίστη με το Μυστήριο του Βαπτίσματος
και του Χρίσματος με σκοπό τη σωτηρία του. Ο όρος Εκκλησία βγαίνει από
το αρχαίο ελληνικό συνηρημένο ρήμα «εκ-καλέω-ω» που σημαίνει συνέλευση λαού. Ξεκινά από τη γη
και καταλήγει στον Ουρανό για να διατηρηθεί αιώνια. Εκκλησία είναι «ο
Χριστός παρατεινόμενους εις τους αιώνας» διότι η Εκκλησία προϋπήρχε και θα συνεχίσει την πορεία της και μετά τη Δευτέρα Παρουσία ως Βασιλεία των Εσχάτων εις τους ατελεύτητους αιώνες των αιώνων. Όπως ο λόγος του Κυρίου μας
βεβαιώνει ότι η Εκκλησία είναι η αγαπημένη Του νύμφη, είναι
το σώμα Του! Αυτός είναι η κεφαλή και οι πιστοί τα υπόλοιπα μέλη μέσα
σε μια λειτουργική και αρμονική σχέση ενότητος, ισότητος και αγάπης.
Κανείς δεν είναι ανώτερος από τους άλλους διότι ο Κύριος δεν έχει ανάγκη
αντιπροσώπων, αφού ο ίδιος
είναι πάντοτε παρών σ' Αυτήν. Η Εκκλησία είναι η κιβωτός της αγάπης και
της ζωής. Μέσα σ' Αυτήν ο άνθρωπος εισέρχεται δια του αγίου Βαπτίσματος
για να σωθεί, να ενωθεί με τον Θεό. Διότι η Εκκλησία προέρχεται από τον
Θεό και κατευθύνεται προς Αυτόν. Δεν πρέπει όμως να παραθεωρούμε το
γεγονός ότι ο Κύριος ίδρυσε ΜΙΑ Εκκλησία της οποίας οι πιστοί συμφωνούν
απολύτως με τα δόγματά Της.
Για να λειτουργήσει η
Εκκλησία πρέπει να υπάρχει Εκκλησιαστικό δίκαιο και σημαντική ευθύνη για
τη λειτουργία της Εκκλησίας φέρει ο επίσκοπος, οποίος πρέπει να
αφιερώνεται και να επιβλέπει τους πιστούς ώστε να μην χαθεί ούτε ένας
από την Εκκλησία και τη σωτηρία του Θεού.
Μία μικρογραφία της Εκκλησίας είναι η ενοριακή κοινότης. Κάθε ενορία είναι η μοριακή υπόσταση της Εκκλησίας. Είναι το σώμα του Χριστού. Είναι η τοπική Εκκλησία που έχει κέντρο το Ναό. Ο Ναός είναι ο χώρος όπου φανερώνεται η ένωση ουρανού και γης. «Εν τω Ναώ εστώτες της δόξης Σου,εν Ουρανώ εστάναι νομίζομεν». Η λέξη «ναός» προέρχεται από το ρήμα «ναίω» που σημαίνει «κατοικώ».
Ο χριστιανικός ναός θεωρείται σύμβολο του
ουράνιου χώρου, ο τρούλος συμβολίζει τον ουρανό και γι’ αυτό
εικονίζεται σ’ αυτόν ο Παντοκράτωρ Χριστός, το άγιο Βήμα συμβολίζει τον Παράδεισο,
την άνω Ιερουσαλήμ (Αποκ.21,2), μέσα στο οποίο τελείται ακατάπαυτα η ουράνια
θεία Λειτουργία με λειτουργούς τους αγγέλους. Η Εκκλησία, αλλά και η ενορία ως μικρογραφία της Εκκλησίας, συγκροτείται
γύρω από τη Θεία Ευχαριστία, που είναι η φανέρωση των εσχάτων στο παρόν. Δυστυχώς, όπως αναφέρει και ο καθηγητής της Θεολογικής
Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών π. Γεώργιος Μεταλληνός, «οι σχέσεις αρκετών ανθρώπων
με την Ενορία, αλλά και η ίδια η δομή της Ενορίας λειτουργεί μέσα σε θρησκευτικά
πλαίσια. Ο Χριστιανισμός κατανοείται σαν θρησκεία και τά μυστήρια σαν «μαγικά μέσα».
Με άλλα λόγια, όταν η Εκκλησία δεν λειτουργεί σαν ζωντανό σώμα, τότε ο πιστός περισσότερο
θρησκεύει από φόβο ή ανάγκη, παρά πιστεύει. Εάν επίσης η Εκκλησία-Ενορία προσφέρει
υπηρεσίες και εξυπηρετεί κάποιες ανάγκες, αυτό γίνεται από τις γραφειοκρατικές δομές
και ανάγκες της σημερινής κοινωνίας
Οπότε όταν λέμε ότι πάμε στην εκκλησία, στην ουσία πηγαίνουμε να
συναντήσουμε τον Χριστό και τον συνάνθρωπο με μια κοινή προσευχή και
δοξολογία με αποκορύφωμα τη Θεία ευχαριστία από κοινή λαβίδα. Ακόμη, για
να μπούμε μέσα μας, να έρθει η ίαση της καρδιάς και να ανοίξει ο δρόμος
της μετανοίας. Στην εκκλησία προσευχόμαστε για όλους και κυρίως για
τους εχθρούς μας, ώστε η καρδιά μας να χτυπά σε παλμούς θυσιαστικής αγάπης.
Γι’ αυτό και ο ναός ως κτίσμα αλλά και η εκκλησία ως σύναξη έχουν
και άλλους συμβολισμούς όπως νοσοκομείο ή πνευματικό γυμναστήριο Αγίων
αθλητών και ασκητών.
- Νοσοκομείο, διότι η εκκλησία φροντίζει για την ίαση ψυχών και σωμάτων και είναι αυτή που αναλαμβάνει τον αμαρτωλό παλαιό άνθρωπο, για να τον μετατρέψει και να τον μεταμορφώσει σε ένα νέο Αδάμ που θα ανήκει στη ζωή της αφθαρσίας.
- Γυμναστήριο, διότι μέσα από τα μυστήρια και την πνευματική ζωή η εκκλησία βγάζει «Ολυμπιονίκες» αρετών που τους βλέπουμε δεξιά και αριστερά μπαίνοντας στον ναό. Θέσεις οι οποίες είναι σκοπός και αφορούν όλους τους ανθρώπους σε όλη την κτίση. Είναι οι άγιοι που έλαβαν τη δόξα μέσα από το μαρτύριο της συνειδήσεως ή της ομολογίας.
Η εκκλησία είναι ο χώρος προετοιμασίας στο
δρόμο της Θέωσης και της εν Χριστώ πορείας.